Twee jaar geleden stapte Waterbedrijf Groningen over van metingen op papier naar digitale metingen met Trimble Catalyst. Dat leverde haar meer voordelen op dan verwacht. Vooral de verwerkingssnelheid van meetgegevens springt eruit: die is teruggebracht van gemiddeld 6 weken naar 1 week. Werkvoorbereider Martijn Habing vertelt hoe de monteurs nu de metingen uitvoeren en welke voordelen het nog meer oplevert.
Waterbedrijf Groningen is één van de tien drinkwaterbedrijven in Nederland en levert schoon en veilig drinkwater voor de hele provincie. Daarnaast zorgt het bedrijf voor onderhoud aan het waterleidingnet en lost het storingen op. Dagelijks zijn dertig monteurs onderweg om dit werk uit te voeren, ondersteund door planners, werkvoorbereiders en teamleiders op kantoor. De monteurs worden aangestuurd door Martijn Habing, werkvoorbereider bij de afdeling Onderhoud & Distributie.
“Wij lossen storingen op, verzorgen het onderhoud en regelen nieuwe aansluitingen. Ons werk loopt uiteen van het jaarlijks controleren van brandkranen en afsluiters tot het verhelpen van lekkages, het verplaatsen van watermeters bij klanten en het in kaart brengen van nieuwe situaties in het leidingnetwerk.”
Overstap naar digitale metingen met Trimble Catalyst
Tot twee jaar geleden gebeurde dat laatste, nieuwe situaties in kaart brengen, nog met pen en papier. Inmiddels werken de dertig monteurs digitaal met behulp van Trimble Catalyst en met Trimble R2 GNSS ontvangers. Deze oplossing werkt als een ‘GNSS-receiver-as-a-service’: je gebruikt een compacte antenne die via een smartphone of tablet werkt en betaalt voor de gewenste nauwkeurigheid als abonnementsdienst.
“De overstap van analoog naar digitaal was pure noodzaak,” vertelt Martijn. “Alles wat buiten de gevel nieuw wordt aangelegd – van aansluitingen en lekbeugels tot koppelingen en brandkranen – meten we nu digitaal in. Voorheen maakten we een schets op papier, maar dat was altijd een benadering en nooit exact. Omdat Agentschap Telecom en KLIC-meldingen digitale data vereisen, moesten we wel veranderen. Ik ben toen gaan onderzoeken hoe we deze overstap in ons voordeel konden gebruiken. Wat als we een systeem zouden kiezen dat we breed konden inzetten?”
Eenvoudig in gebruik
Martijn verdiepte zich in de mogelijkheden en vroeg advies bij collega-waterbedrijven, waaronder Vitens. Zo kwam hij uit bij Trimble Catalyst en Geometius.
“Wat voor ons de doorslag gaf, is de gebruiksvriendelijke software van Trimble. In tegenstelling tot andere pakketten kunnen al onze monteurs ermee werken. De monteurs werken met de Trimble TerraFlex App. Hierin moeten ze diverse gegevens invoeren zoals de verschillende koppelingen en bijbehorende maten. Ik heb zelf het Trimble Connect sjabloon ingericht waarin al onze verschillende koppelingen en maten staan. Voor de monteurs is het vervolgens alleen een kwestie van aanklikken op hun iPad. Bovendien sluiten de GPS-ontvangers van Trimble eenvoudig aan op Geoweb, ons eigen systeem met het overzicht van de leidingen. Zo kunnen we al onze leidingen tot op de centimeter nauwkeurig terugvinden.”
Tot op centimeter nauwkeurig
Die nauwkeurigheid levert het waterbedrijf veel voordelen op. Martijn vertelt een praktijkvoorbeeld:
“Bij een afgebrande en gesloopte boerderij stond na een half jaar alleen nog gras. De oude schets van het bestaande leidingnetwerk was destijds gemeten vanaf de voorgevel, maar die stond er niet meer. De papieren schets was niet altijd even nauwkeurig. Voorheen moesten we dus graven om de leiding te zoeken. Door metingen met Trimble Catalyst echter, vonden we de exacte ligging van de leiding meteen terug. Bestaande situaties kunnen we zo veel sneller vinden. In ons werk is dat een win-win. Het is nauwkeurig én het scheelt ons tijd.”
Een tweede voorbeeld waarin de nauwkeurigheid voordelen levert, zijn nieuwe huisaansluitingen.
“Voorheen maten we die met een meetlint in. Maar 3,26 meter wordt afgerond naar 3,20 meter. Bovendien houdt iedere monteur het lint anders vast waardoor je afwijkingen krijgt waardoor de meting nooit exact overeenkwam met de werkelijkheid.”
Tijdwinst van weken
De tijdwinst zit niet alleen in het snel en nauwkeurig inzicht krijgen in het leidingnetwerk, maar ook in de verwerking van de gegevens. Waar dit voorheen minimaal zes weken duurde, is het proces met Trimble Catalyst teruggebracht naar slechts één week. Martijn schetst hoe het er in het ‘papieren tijdperk’ aan toeging:
“De monteur maakte ter plekke een ruwe schets op papier. Eén keer per week reed hij naar ons hoofdkantoor in Hoogezand. Daar was hij al gauw twee tot drie uur bezig met het uitwerken van die schets. Inclusief reistijd was een monteur zo een halve dag kwijt – tijd die hij niet kon besteden aan onderhoud of het verhelpen van storingen. Tel daarbij op de brandstofkosten én het feit dat sommige metingen met twee man uitgevoerd moesten worden, en de rekensom is snel gemaakt. Nu voeren de monteurs de meetgegevens direct op locatie in. Dat kost hooguit tien minuten, waarna ze meteen door kunnen met hun werk. Op vrijdag verzamel ik alle data van die week, controleer alles en stuur het door naar de tekenkamer. Op maandag verwerken zij de gegevens en zijn de resultaten meteen beschikbaar voor onze monteurs.”
Minder werkdruk voor tekenkamer
De monteurs gebruiken Trimble Catalyst samen met de Laser Tech TruPulse 200X, een laserafstandsmeter waarmee ze eenvoudig en nauwkeurig afstanden en hoogtes digitaal kunnen meten. Daarmee zijn ook grotere metingen geen probleem, zoals een compleet pompstation of een deel van het leidingnetwerk met meerdere koppelingen en aansluitingen.
“Vroeger lag dit werk bij de tekenkamer, omdat zij al digitaal konden meten. Dat zorgde echter voor extra werkdruk. Bovendien was er niet altijd direct een bedrijfsauto beschikbaar, waardoor een meting soms pas na een paar dagen kon plaatsvinden. Nu pakken de monteurs dit zelf op. Ze hebben hun eigen bedrijfsauto en kunnen daardoor snel ter plaatse een meting uitvoeren. Het resultaat: minder gedoe, minder werkdruk voor de tekenkamer en een veel efficiënter proces,” aldus Martijn.
Monteur Richard Koopmans meet met de Trimble Catalyst de exacte ligging van een waterleiding.
Stap voor stap ingevoerd
De invoering van Trimble Catalyst bij Waterbedrijf Groningen verliep stap voor stap. Martijn begon met twee sets en reed in het eerste halfjaar de hele provincie door om de monteurs digitaal te ondersteunen bij hun metingen met Trimble Catalyst.
“Toen de monteurs niet meer hoefden te schetsen, merkten ze al snel het grote voordeel van digitaal werken,” vertelt hij. Twee jaar later is de omslag compleet: alle dertig monteurs beschikken nu over een iPad met de Trimble TerraFlex-app. Bij iedere uitbreiding gaf Geometius een duidelijke training, iets wat Martijn als zeer waardevol heeft ervaren. “Die begeleiding maakte dat iedereen snel vertrouwd raakte met de nieuwe werkwijze,” legt hij uit.
Flexibele licentie
Ook de flexibele licenties van Trimble Catalyst sluiten goed aan bij de organisatie. Waar Waterbedrijf Groningen twee jaar geleden begon met 100 uur per jaar, is dat inmiddels uitgebreid naar 1000 uur. Over de samenwerking met Geometius is Martijn enthousiast: “Die is gewoon heel prettig. Als een monteur een vraag heeft, is één telefoontje naar de supportafdeling van Geometius genoeg.”
